Birim Yönergemiz

 

SÜLEYMAN DEMİRELÜNİVERSİTESİ
İÇ DENETİM BİRİM YÖNERGESİ

BİRİNCİ BÖLÜM
Genel Hükümler

Amaç ve kapsam

Madde 1 –Bu Yönergenin amacı, Süleyman Demirel Üniversitesi İç Denetim Biriminin işleyişi ile

iç denetçilerin ve üst yöneticinin iç denetime ilişkin sorumluluklarına yönelik esas ve usulleri

düzenlemektir.
Bu yönerge, iç denetçiler ve üst yönetici tarafından okunup imzalanır ve İç Denetim Biriminde saklanır.

Hukuki dayanak

Madde 2 – Bu Yönerge İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 13 üncü

maddesi uyarınca hazırlanmıştır.

 Bu Yönergenin hazırlanmasında İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından yayımlanan Kamu

İç Denetim Birim Yönergesi esas alınmıştır.

Tanımlar

Madde 3 –  Bu Yönergede geçen;

a) Kanun: 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununu,

b) Yönetmelik: İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliği,

c) Yönerge: Bu Yönergeyi,

ç) Kurul: İç Denetim Koordinasyon Kurulunu,

d) Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesini,

e) Rektör:  Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörünü,

f)  Üst Yönetici: Süleyman Demirel Üniversitesi Rektörünü,

g) İç Denetim: Üniversitenin faaliyet ve çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız,  nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetini,
ğ) İç Denetçi: Bu Yönerge ve ilgili mevzuat çerçevesinde iç denetim faaliyetlerini gerçekleştirmekle sorumlu her düzeyde sertifika sahibi iç denetçileri ve koordinatör iç denetçiyi,

h) Koordinatör İç Denetçi: İç denetim birim yöneticisini,

ı)İç Denetim Birimi:  İç denetçiler ile ihtiyaca göre görevlendirilen diğer personelden oluşan organizasyonu, ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM
İç Denetimin Amacı, Kapsamı ve Standartları

İç denetimin amacı

Madde 4 – İç denetim faaliyeti; Üniversitenin faaliyetlerinin amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara, performans programlarına ve mevzuata uygun olarak planlanmasını ve yürütülmesini; kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını; bilgilerin güvenilirliğini, bütünlüğünü ve zamanında elde edilebilirliğini sağlamayı amaçlar.

İç Denetim Birimi, risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim süreçlerinin etkinliği ve yeterliliğinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesi suretiyle Üniversitenin amaçlarının gerçekleştirilmesine yardımcı olur.

İç denetimin kapsamı

Madde 5 – Üniversiteye bağlı birimlerin mali ve mali olmayan tüm faaliyet ve işlemleri iç denetim kapsamındadır.  Denetimler risk düzeyi esas alınarak sistematik ve disiplinli bir yaklaşımla denetim standartlarıyla uyumlu olarak yapılır.

Kamu iç denetim standartları ve meslek ahlak kuralları

Madde 6 –İç denetim faaliyetleri, ilgili mevzuat ve Kurul tarafından belirlenen Kamu İç Denetim Standartları ve Kamu İç Denetçileri Meslek Ahlak Kurallarına uygun olarak yürütülür. Açıklık bulunmayan hallerde ise uluslararası denetim standartları ile meslek ahlak kuralları ve uygulama tavsiyeleri dikkate alınır.

Güvence Hizmeti

Madde 7- İç denetim faaliyeti çerçevesinde;

a- İdarelerin faaliyet ve işlemlerin mevzuata, belirlenen hedef ve politikalara uygunluğunun denetlenmesi,

            b-   Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasının denetlenmesi,

            c-   Muhasebe kayıtları ile mali tabloların, doğruluğunun ve güvenirliğinin incelenmesi,

            d-  Elektronik bilgi sistemi ve e-Devlet hizmetlerinin yönetim ve sistem güvenirliğinin değerlendirilmesi,

            e-  İç kontrol sistemi ve işlem süreçlerinin etkinliğinin incelenmesi ve değerlendirilmesi,

yapılarak Üniversiteye makul güvence hizmeti sağlanır.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İç Denetim Birimi, Yönetimi ve İç Denetçiler

İç denetim biriminin yapısı

Madde 8 – İç denetçiler ve koordinatör iç denetçi ile ihtiyaca göre diğer personelden oluşan İç Denetim Birimi idari yönden doğrudan üst yöneticiye bağlı olarak faaliyetlerini yürütür.

İç Denetim Birimi üst yönetici dışındaki makam veya mercilerle ilişkilendirilemez. İç denetçiler görevlerini üst yöneticiye karşı sorumlu olarak yürütürler.

Koordinatör İç Denetçi

Madde 9-Üst sertifika derecesine sahip olan iç denetçi koordinatör iç denetçidir. Sertifika derecelerinin eşit olması durumunda memuriyette en kıdemli olan iç denetçi, koordinatör iç denetçidir. Ancak üst yönetici, koordinatör iç denetçiyi kendisi belirleyebilir. Koordinatör iç denetçinin yokluğu halinde görevlerini en kıdemli iç denetçi yapar.

            Koordinatör iç denetçi bu yönergenin diğer maddelerinde yazılı görevlerden ayrı olarak,

a- İç Denetim Biriminin yazışmalarını yapmak,
b- İç denetçilerin ve birimde çalışanların hasta sevk kağıtlarını imzalamak,
c- Evraklardaki “ birim yetkilisi ” bölümünü imzalamak,

görevlerini  yapar.

İç denetimin bağımsızlığı

Madde 10 –  İç denetim faaliyeti Üniversitenin günlük işleyişinden bağımsızdır. İç denetçiler görevlerini Kanun, Yönetmelik ve bu Yönerge kapsamında tam bir bağımsızlık içinde gerçekleştirir.

İç denetim faaliyetinin kapsamına, denetim uygulamalarına müdahale edilemez ve iç denetçilerin görüşlerini değiştirmeleri istenemez. İç denetçilerin görevlerini bağımsız ve hiç bir etki altında kalmadan yapmaları, üst yöneticinin sorumluluğundadır.

 İç denetimin bağımsızlığı kalite güvence ve geliştirme programı kapsamında Kurul tarafından düzenli olarak değerlendirilir.

İç denetçinin tarafsızlığı

Madde 11-  İç denetçiler görevlerini yerine getirirken tarafsızlık ilkesiyle hareket eder. İç denetçiler; denetimin belirlenen amaçlarına ulaşılması için denetim faaliyetlerinde gerekli tüm denetim tekniklerini uygular. İhtiyaç duyacağı tüm bilgi ve belgeleri toplar, tarafsız ve yeterli bilgi ve tecrübeye sahip her denetçinin aynı sonuçlara ulaşmasını sağlayacak şekilde bu bilgi ve belgeleri değerlendirir ve denetim kalitesinden ödün vermeden ve başkalarının düşünce ve telkinlerinden etkilenmeden görüşünü oluşturur.

 İç denetçiler, görevlerini yürütürken bağımsızlık ve tarafsızlıklarını zedeleyebilecek bir durumla karşılaşmaları halinde, bu durumu derhal koordinatör iç denetçiye yazılı olarak bildirir.

Koordinatör iç denetçi, iç denetçilerin görevlendirilmesinde, tarafsızlıklarını zedeleyebilecek hususları dikkate alır.

 İç denetçiliğe ilk defa atananlar ile idari görevlerde iken iç denetçiliğe dönenler, daha önce sorumlu oldukları işlerle ilgili olarak bir yıl geçmeden iç denetim faaliyeti yürütemez. Yürütülen danışmanlık ve benzeri faaliyetlerle ilgili olarak da bir yıl geçmeden denetim yapılamaz.

İç denetçilerin mesleki güvencesi

Madde 12 -  İç denetçilere Yönetmelik ve bu Yönergede belirtilen görevler dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz.

 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 2547 sayılı Yüksek Öğretim Kanunu  ve diğer kanunlara göre inceleme ve soruşturma yapmak üzere iç denetçilere görev verilemez. Ancak denetim görevi sırasında bir yolsuzluk ve usulsüzlük bulgusuna ulaşıldığında, tespitler ve elde edilen deliller ivedilikle Kamu İç Denetim Raporlama Standartlarına uygun olarak üst yöneticiye intikal ettirilir.

 İç denetçiler vekalet, tedvir veya görevlendirme suretiyle başka görevlere atanamazlar ve görevlendirilemezler.

 İç denetçiler, Yönetmeliğin 24 üncü maddesinin ikinci fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, hiçbir şekilde istekleri dışında başka bir göreve atanamazlar.

İç denetçinin görevleri

Madde 13-  İç denetçiler aşağıdaki görevleri yürütür:

a) Risk analizlerine dayanarak Üniversitenin risk yönetimi, iç kontrol ve yönetim yapılarını değerlendirmek.
b) Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak.

c) Üniversite faaliyet ve işlemlerini ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunu denetlemek ve harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak.

ç)  Üniversitenin harcamalarının, mali işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek.

d) Üniversitenin mali yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak.

e) Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak.

f) Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlanıldığında bu durumu ve suç teşkil eden durumlara ilişkin tespitlerini koordinatör iç denetçi vasıtasıyla üst yöneticiye bildirmek.

g)  Üniversite birimlerince üretilen bilgi ve raporların doğruluğunu değerlendirmek.

ğ) Üst yönetici tarafından gerekli görülen hallerde performans göstergelerini belirlemede Üniversitenin ilgili birimlerine yardımcı olmak, belirlenen performans göstergelerinin uygulanabilirliğini değerlendirmek.

İç denetçinin yetkileri

Madde 14 –  İç denetçiler aşağıdaki yetkilere sahiptir:

a) İç denetim faaliyetleriyle ilgili olarak elektronik ortamdakiler dahil her türlü bilgi, belge ve dokümanlar ile nakit, kıymetli evrak ve diğer varlıkların ibrazını talep etmek.

b) Denetlenen birim çalışanlarından veya yürütülen görevin ilgili olduğu birim personelinden iç denetim faaliyetlerinin gereği olarak yardım almak, yazılı ve sözlü bilgi istemek.

c) İç denetim faaliyetinin gerektirdiği konularda uzman yardımı almak veya görüşünden yararlanmak.

ç) İç denetim faaliyetlerinin gerektirdiği araç, gereç ve diğer imkanlardan yararlanmak.

d) Görevin yürütülmesini engelleyici tutum, davranış ve hareketlerde bulunanları koordinatör iç denetçi vasıtasıyla üst yöneticiye bildirmek.

İç denetçinin sorumlulukları

Madde 15-  İç denetçi, görevlerini yerine getirirken aşağıdaki hususlara riayet eder:

a) Mevzuata, denetim standartlarına ve meslek ahlak kurallarına uygun hareket etmek.

b) Mesleki bilgi ve becerilerini sürekli olarak geliştirmek.

c) Yetki ve ehliyetini aşan durumlarda, koordinatör iç denetçi aracılığıyla üst yöneticiyi haberdar etmek.

ç) Verilen görevin tarafsız ve bağımsız olarak yapılmasına engel olan durumların bulunması halinde, durumu koordinatör iç denetçi aracılığıyla üst yöneticiye bildirmek.

d) Görevin tarafsız ve bağımsız olarak yapılmasını engelleyen hususların koordinatör iç denetçiden kaynaklanması halinde durumu üst yöneticiye bildirmek.

e) Denetim raporlarında kanıtlara dayanmak ve değerlendirmelerinde tarafsız olmak.

f) Denetim esnasında elde ettiği bilgilerin gizliliğini korumak.

DÖRDÜNCÜ  BÖLÜM
İç Denetim Faaliyetleri

İç denetim stratejisi

Madde 16-İç Denetim Birimi, faaliyetlerine ilişkin plan ve programların hazırlanması ve uygulanmasında Kurulun her üç yılda bir oluşturacağı ve üç yıllık döneme ilişkin olarak iç denetimin genel stratejisini belirleyen ve İç Denetim Birimlerinin planlama ve programlamalarına esas teşkil edecek iç denetim stratejik planını esas alır.

Denetimde risk odaklılık

Madde 17 – Risk, idarelerin kuruluş amaçları ile stratejik hedeflerine ulaşmasına ve görevlerine engel olabilecek veya beklenmeyen zararlara yol açabilecek durum ya da olaylardır. İç denetim, kurumun karşı karşıya olduğu riskler esas alınarak risk odaklı iç denetim plan ve programı çerçevesinde yapılır.

Risklerin tanımlanması ve kontrolü için gerekli düzenlemelerin yapılmasından ve uygulanmasından yönetim sorumludur. Üniversite birimleri tarafından tanımlanan riskler, İç Denetim Birimince kapsamlı bir risk analizine tabi tutulur. Bu analiz sonucunda riskler, oran ve önem dereceleri belirlenerek sıralanır. İç Denetim Birimince; kurumun hedefleri, faaliyetleri ve varlıklarını etkileyebilecek önemli risklere ilişkin olarak yapılan analiz sonucunda, en yüksek risk içeren alan ve konulardan başlanarak iç denetim plan ve programı hazırlanır.

İç Denetim Birimince; denetim evreninin tanımlanması, denetim alanlarının belirlenmesi, risk seviyelerinin belirlenmesi ve risk seviyelerine göre denetim alanlarının sıralanması aşamaları dikkate alınarak risk değerlendirilmesi yapılır.  Risk değerlendirmesinde Kurulca belirlenen esas ve usullere uyulur.

 Yeni birim ve faaliyetler, yeniden yapılandırma projeleri, teşkilat yapısı ve insan kaynaklarındaki önemli değişiklikler, yüksek risk içerebileceğinden; denetim programına öncelikle alınır.

 Denetim sonuçlarına göre mevcut riskler yılsonlarında yeniden gözden geçirilir.

İç denetim planı

Madde 18-  İç denetim planı, Yönetmeliğin 39 uncu maddesine uygun olarak hazırlanır.

 İç denetim planı; iç denetimin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yapılmasını sağlamak amacıyla denetimin kapsamını, denetlenecek alan ve konuları, ihtiyaç duyulan işgücü ve diğer kaynaklar ile eğitim faaliyetlerini içerecek şekilde, üst yönetici ve birim yöneticileriyle görüşülerek üç yıllık dönemler itibariyle hazırlanır.  İç denetim planının hazırlanmasında Kurulca hazırlanan iç denetim stratejik planı da dikkate alınır.  İç denetim planı, İç Denetim Birimince her yıl risk değerlendirmesi sonuçlarına göre gözden geçirilerek, gerektiğinde değiştirilir.

İç denetim planının hazırlanmasında; üst yöneticinin riskli gördüğü ve öncelik verilmesini istediği hususlar dikkate alınır.

İç denetim planı;  Üniversitede görevli bütün iç denetçiler tarafından birlikte hazırlanır. Hazırlanan plan taslağı üst yöneticinin görüşü de alındıktan sonra plana son şekli verilir.  İç denetim planı planlama döneminden bir ay önce üst yöneticinin onayına sunulur. Hazırlanan plan üst yöneticinin onayı ile yürürlüğe girer.

 Planın hazırlanmasında Kurulun düzenlemeleri esas alınır.

İç denetim programı

Madde 19–  İç denetim programı, Yönetmeliğin 40 ıncı maddesine uygun olarak hazırlanır.

İç denetim programı;  en riskli alan ve konulara öncelik verilerek denetim maliyeti de dikkate alınmak suretiyle, üst yönetici, üniversitenin birim yöneticileri ve gerektiğinde çalışanlarla da görüşülerek iç denetim planıyla uyumlu olmak üzere İç Denetim Birimince hazırlanır. Yüksek risk içerebilecek yeni birim ve faaliyetler, yeniden yapılandırma projeleri, organizasyon ve insan kaynaklarındaki önemli değişiklikler denetim programına öncelikle alınır. Hazırlanan iç denetim programında; denetlenecek alanlar ve konular ile iç denetçilerin isimleri belirtilerek zaman çizelgesine bağlanır. İç denetim programı bir yıllık hazırlanır.

İç denetim programının hazırlanmasında; üst yöneticinin riskli gördüğü ve öncelik verilmesini istediği hususlar dikkate alınır.

İç denetim programı, program döneminden bir ay önce üst yöneticinin onayına sunulur.  İç denetim programı üst yöneticinin onayı ile yürürlüğe girer.

 Programının hazırlanmasında Kurulun düzenlemeleri esas alınır.

Görevlendirme

Madde 20– İç denetim programı üst yönetici tarafından onaylandıktan sonra, yapılan görevlendirmeler, programdaki zamanlama da dikkate alınarak iç denetçilere koordinatör iç denetçi tarafından bildirilir.

Denetime hazırlık ve başlama

Madde 21–  Denetim faaliyetlerinin hazırlık aşaması  “Ön Çalışma” olarak adlandırılır. Ön çalışmada iç denetçiler görevlendirildikleri konu ile ilgili gerekli inceleme ve araştırmaları yaparak denetimin amaç ve kapsamını tespit eder.

İç denetçiler, denetim konusuna göre belirleyecekleri toplantı, mülakat, anket, yerinde gözlem gibi yöntemler ile süreci tanıyarak mevcut risk ve kontrolleri tespit eder ve bunların bir değerlendirmesini yapar.

Açılış toplantısı

Madde 22-  İç denetçi ön çalışma aşamasında, planlanan iç denetim faaliyetinin yürütüleceği birim yöneticisi ve ihtiyaç duyulan personelin de iştirak edeceği bir açılış toplantısı yapar.

 Açılış toplantısında, iç denetçi, ilgili birim yöneticisi ve diğer personel ile denetimin amacı, kapsamı, denetimde kullanılacak yöntemler, tahmini denetim süresi, denetime yardımcı olacak personel, denetim sırasında çalışanlardan beklentiler, idarenin denetimden beklentileri, denetim sonuçlarının raporlanması konularını görüşür.

Ferdi çalışma planı

Madde 23–  Tüm denetim adımlarını ve izlenecek yöntemleri gösteren ferdi çalışma planının hazırlanmasıyla ön çalışma tamamlanır. İlgili birimin yöneticisi ve diğer personelle görüşmelerin sonuçlarına göre hazırlanan çalışma planında;

a) Denetimin amaç ve hedefleri,

b) Denetimin kapsamı,

c) Denetimin icrasında bilgilerin elde edilmesi, analizi ve değerlendirilmesine ilişkin yöntemler,

ç) Tahmini denetim süresi,

yer  alır.

 Çalışma planı hazırlandıktan sonra denetime başlanır. Denetimler bu çalışma planına göre yürütülür.

Denetimin yürütülmesi

Madde 24–  İç denetçi, denetim rehberlerinden de yararlanarak denetim faaliyetini yürütür. İç denetçi, yıllık denetim programında ve ferdi denetim planında belirlenen denetim hedeflerine ulaşmak için, risk ve kontrol değerlendirmelerinde tespit edilen hususlarla ilgili olarak yeterli ve güvenilir bilgi ve belgeleri elde etmek, incelemek ve değerlendirmekle yükümlüdür. Denetimin yürütülmesi sırasında uygulanacak testler, iç kontrol uygulamalarının yeterliliğine dair değerlendirme yapılabilmesine de olanak verecek şekilde tasarlanmalı, en riskli alanlara öncelik verilmelidir. Gerçekleştirilen testlerin tamamı; izlenen yöntem, yapılan gözlem, incelenen belge, görüşme ve diğer adımlar da belirtilmek suretiyle “Çalışma Kağıtları” ile belgelendirilmelidir.

Kapanış toplantısı

Madde 25–  Yapılan denetim faaliyetleri, görev sonuçları ile taslak raporda yer alacak tespit ve tavsiyeler denetlenen birim yöneticilerinin katılımı ile gerçekleştirilecek kapanış toplantısında ele alınır. Ayrıca, bu toplantıda birim yöneticilerinin görüşleri alınır ve önemli bir değerlendirme eksikliği olup olmadığı belirlenir. Toplantıda yapılan görüşmeler ve yöneticilerin varsa aykırı görüşleri toplantı tutanağına bağlanır.

Raporlama

Madde 26- Raporların düzenlenmesi, ilgili mercilere sunulması ve diğer hususlar Kurul tarafından hazırlanan Kamu İç Denetim Raporlama Standartları çerçevesinde yürütülür.

Rapor çeşitleri
Madde 27- İç denetim faaliyetleri sonucunda ilgisine göre aşağıdaki raporlar düzenlenir:
1- İç denetçiler tarafından yapılan her türlü uygunluk, performans, mali, bilgi teknolojisi ve sistem denetimi faaliyetleri sonucunda “Denetim Raporu”.
2- İç denetçiler tarafından danışmanlık faaliyetleri kapsamında yapılan inceleme ve araştırmalar, usulsüzlük ve yolsuzluk iddia ve tespitlerine ilişkin olarak yapılan incelemeler, denetim programında, münferit görevlendirmelerde veya iç denetçi tarafından gerek görülen hallerde yapılan inceleme ve araştırmalarda “İnceleme Raporu”.
3- İç Denetim Biriminin yıllık faaliyet sonuçlarını içeren “ İç Denetim Faaliyet Raporu”.
Raporlama ilkeleri ve standartları
Madde 28- Her iç denetim faaliyeti, düzenlenecek raporla kayıt altına alınır.
Raporlamada aşağıdaki ilke ve standartlara uyulur:
1-Raporda denetimin amacı, kapsamı ve elde edilen sonuçlar ile denetçi kanaati belirtilir.
2-Rapordaki ifadeler doğru, tarafsız, açık, özlü, yapıcı ve tam olmalıdır.
3-Raporda, ilgili yöneticilerin beklentileri, algılamaları ve ihtiyaçları dikkate alınmalıdır.
4-Daha önce rapor edilmiş tespit ve tavsiyeler varsa bunlara ait bilgilere raporlarda yer verilebilir.
5-Her raporun bir özeti düzenlenmelidir.
6-Rapor sunulmadan önce tamlık, doğruluk, uygunluk ve okunabilirlik açısından gözden geçirilmelidir.
7-Raporlar; tespit edilen risklerin önemi ve alınacak önlemlerin ivediliği gibi konular gözetilerek idareye değer katacak optimum bir zaman içerisinde sunulur. İşin niteliğine göre ihtiyaca hizmet edeceği düşünülen ve zamanlama gereği öncelikle bildirilmesi gereken hususların varlığı halinde esas rapor düzenlenene kadar ara raporlar düzenlenebilir.
8-Denetçi kanaatinin oluşmasına dayanak teşkil eden belgeler rapora eklenmelidir.
9-Yapılan denetimler esnasında tespit edilen iyi uygulama örnekleri raporlarda ayrı bir bölümde gösterilmelidir.
10-Raporlar denetlenen birim, üst yönetim, İç Denetim Birimi gibi sunulacak merciler dikkate alınarak ihtiyaca uygun sayıda düzenlenmeli ve gönderileceği yerler dağıtım listesinde gösterilmelidir.
11-Nihai raporun önemli bir hata veya eksiklik içerdiği sonradan anlaşılırsa; iç denetim birim yöneticisi, ilgili iç denetçi tarafından yazılan düzeltilme notunu, dağıtım yapılan bütün taraflara iletmelidir.
12-Denetim raporlarında, denetimin “Kamu İç Denetim Meslekî Uygulama Standartlarına uygun yapıldığı" belirtilmelidir. Ancak bu ibarenin kullanabilmesi için, iç denetim birim/faaliyetinin 1312 No’lu standart kapsamında kalite geliştirme programı değerlendirmesinin yapılması ve değerlendirme sonucunda standartlara uygunluğunun teyidi gerekir. Denetim görevinin yürütülmesi esnasında söz konusu Standartlara aykırılıkların ortaya çıkması halinde ise tam olarak uyulmayan standartlar, aykırılık sebepleri ve aykırılığın göreve etkisi özel durum açıklaması olarak raporda belirtilmelidir.
13-Raporların düzenlenmesi, sunulması ve saklanmasında gizlilik ilkesi gözetilir.
14-Raporların yazılmasında; doğruluk, tarafsızlık, açıklık, ölçülebilirlik, kısalık(öz), yapıcılık, tamlık, zamanlılık, kararlılık ilkeleri gözetilir.

            Denetim raporlarının cevaplandırılması

         Madde 29- İç denetçi, denetim raporunu, belirli bir sürede cevaplandırılmak üzere, denetime tabi tutulan birim yöneticisine verir. Birim yöneticisi, gerektiğinde çalışanlardan ve ilgililerden görüş almak suretiyle raporu cevaplandırarak iç denetçiye gönderir.
Risklerin önem ve düzeyi konusunda iç denetçi ile denetlenen birim yöneticisi arasında anlaşmazlık varsa, iç denetçi bu duruma ilişkin değerlendirmesini raporuna dahil eder.
Risklerin önem ve düzeyi konusunda iç denetçi ile denetlenen birim yöneticisi aynı görüşteyse, makul bir sürede önlem alınması konusunda anlaşırlar.
İç denetçi raporunu; idarenin cevapları ve rapor özetini de ekleyerek üst yöneticiye sunar. Raporlar üst yönetici tarafından değerlendirildikten sonra gereği için raporda belirtilen birimlere verilir.
İç denetçi ile idare arasında oluşacak görüş ayrılıkları üst yönetici tarafından çözülür. Üst yönetici ile iç denetçi arasında görüş ayrılıkları olması halinde ise durum anlaşmazlığın giderilmesine yardımcı olmak amacıyla Kurula iletilir.

Üst yönetici tarafından değerlendirilen iç denetim raporu, üst yönetici tarafından en geç iki ay içerisinde Kurul’a gönderilir.

Denetim sonuçlarının takibi

Madde 30-  Denetim faaliyetleri sonucunda iç denetçiler tarafından düzenlenen nihai raporlarda gösterilen denetim sonuçlarına ilişkin tavsiyeler ve düzeltici tedbirler belirtilen süre içerisinde ve denetlenen birimle iç denetçi tarafından varılan mutabakat çerçevesinde oluşturulan eylem planına uygun olarak yerine getirilir. Önerilerin gerçekleştirilmesinin belli bir süre gerektirmesi durumunda bu husus denetim raporuna verilen cevapta belirtilir ve eylem planına bağlanan hususlar tamamlanıncaya kadar periyodik gelişmeler ilgili birimce en az altı aylık dönemler halinde iç denetim birimine bildirilir.

 Raporlarda yer verilen bulgu ve öneriler ile rapora verilen cevap ve eylem planı kapsamında uzlaşmaya varılmayan hususlar ve bunlara ilişkin denetçi görüşü iç denetim birimi tarafından üst yöneticiye sunulur. Bu konularda üst yönetici tarafından yapılan değerlendirme çerçevesinde alınan karara göre uygulama yapılır. Bu uygulamalar da İç Denetim Birimi tarafından izlenir.

Çalışma kağıtları

Madde 31- Denetime hazırlık, risk ve kontrol değerlendirmeleri, yapılan testler, bunların sonucunda elde edilen bilgi ve kanıtlar ile raporlama ve izleme faaliyetleri gibi denetim süresince yapılan tüm çalışmalar çalışma kağıtları ile belgelendirilir.

 Denetim sonuçlarının takibinde ve kalite güvence ve geliştirme faaliyetleri çerçevesinde yapılan değerlendirmelerde bu çalışma kağıtlarından yararlanılır.

 Gerekli olması halinde çalışma kağıtlarına konuyu destekleyici belgeler eklenebilir.

 Çalışma kağıtlarının düzenlenmesinde Kurulun yaptığı düzenlemeler ile bu çerçevede İç Denetim Birimi tarafından hazırlanan dokümanlar esas alınır.

Danışmanlık ve benzeri faaliyetler

MADDE 32- Danışmanlık ve benzeri faaliyetler; bir idari sorumluluk üstlenmeksizin yürütülen, icrai konularla ilgili görüş, eğitim, analiz, değerlendirme, performans göstergelerinin tespiti, proje görevleri gibi idari faaliyetlere değer katmak, kolaylaştırmak, geliştirmek ve yol göstermek amaçlarıyla gerçekleştirilen hizmetlerdir.
Danışmanlık hizmeti, iç denetim planı ve iç denetim programı kapsamında yürütüldüğü gibi, iç denetim plan ve iç denetim programı dışında da yürütülebilir. Yazılı olmayan danışmanlık faaliyeti yapılamaz.

            Danışmanlık ve benzeri faaliyetlerin yürütülme esasları
            MADDE 33- İç denetçiler tarafından yürütülecek danışmanlık ve benzeri faaliyetlerde aşağıdaki hususlar dikkate alınır:
a- Üniversitenin çalışmalarına değer katmak ve geliştirilmesine yönelik danışmanlık faaliyeti verilir. Somut idari eylem, olay veya işlemler hakkında görüş içeren danışmanlık faaliyeti verilemez.
b- İdare birimlerinden danışmanlık faaliyetlerine ilişkin talepler yazılı olarak İç Denetim Birimine üst yönetici aracılığıyla gönderilmelidir.
c- Faaliyetin kapsamı açık olarak tanımlanmış bir iş programına dayanmalıdır.
d- Faaliyet iç denetçinin bağımsızlık ve tarafsızlığını etkilememelidir.
e- İç denetçilerin danışmanlık görevini yapabilmesi için gerekli bilgi, beceri ve diğer vasıflara sahip olmadığı durumlarda, koordinatör iç denetçi görevi reddeder.
f- İç denetçiler, görevlendirmenin amaçları, kapsamı, yerine getirilecek sorumluluklar ve beklentiler hakkında, danışmanlık hizmeti verecekleri ilgili yöneticiyle mutabakata varmalıdır. Gerektiğinde mutabakat yazılı hale getirilebilir.
g- İç Denetim Birimi, ilgili yöneticilerle mutabık kalındığı ölçüde danışmanlık görevlerinin sonuçlarını izler.
h- Danışmanlık görevi sırasında, risk yönetimi, kontrol ve yönetim sorunları tespit edilebilir. Bu sorunlar, idare için önemli hale geldiğinde İç Denetim Birimince üst yöneticiye bildirilir.
ı- Faaliyetin süresi, iç denetçinin sertifika puanlamasını engellemeyecek, mevcut ve gelecekteki denetim görevlerinin sürekli aksamasına neden olmayacak şekilde koordinatör iç denetçi tarafından belirlenmelidir.
i- Daha önce yürütülen danışmanlık ve benzeri faaliyetlerle ilgili olarak bir yıl geçmeden aynı iç denetçi tarafından denetim yapılamayacağı konusunda hem koordinatör iç denetçi hem de iç denetçi gerekli özeni göstermelidir.
j- Danışmanlık hizmeti kapsamında iç denetçiler üniversite personeline eğitim verebilir.
k- Danışmanlık faaliyetleri, Üniversite dışındaki idare iç denetçileri tarafından ortak çalışma usul ve esaslar kapsamında da yürütülebilir.
l- İç denetçiler Üniversite haricinde diğer kişi, kurum ve kuruluşlara, eğitim maksatlı kurs, seminer vb. danışmanlık hizmeti verebilir. Ancak bu durumda üst yöneticinin izni gereklidir.
m- Danışmanlık faaliyeti sonucunda Kamu İç Denetim Raporlama Standartlarına uygun olarak rapor düzenlenir. Düzenlenen raporlar İç Denetim Birimi aracılığıyla üst yöneticiye sunulur.
Danışmanlık ve benzeri faaliyetlerle ilgili olarak iç denetçinin herhangi bir icrai ve idari sorumluluğu yoktur. Uygulamanın tüm sorumluluğu yönetime aittir.

BEŞİNCİ BÖLÜM
İç Denetim Kaynaklarının Yönetimi ve Geliştirilmesi

İç denetim kaynaklarının yönetimi

Madde 34-İç denetim için gerekli kaynakların yönetiminden koordinatör iç denetçi sorumludur. Koordinatör iç denetçi,  birimin varsa bütçesini yönetir ve denetimin ihtiyacı olan uygun niteliklere sahip personel de dahil tüm kaynakları temin eder.

Meslek içi eğitim

Madde 35- İç denetçilere, üç yıllık süreçte asgari yüz saat meslek içi eğitim sağlanır. Üç yıllık süreçte İç Denetim Birimince sağlanacak meslek içi eğitim mümkün olduğunca her yıla dağıtılır. Meslek içi eğitim konularında, idaredeki gelişme ve değişmelere yönelik hususlara da yer verilmelidir.

 Meslek içi eğitimin otuz saati, Kurulun koordinatörlüğünde Maliye Bakanlığınca verilir. Kalan süre, Kurulun eğitim konusundaki düzenlemelerine riayet edilerek, Üniversitenin ihtiyaçlarına göre İç Denetim Birimince programlanır.

 İç denetçi olarak göreve başlayanlara, bir haftadan az olmamak üzere intibak eğitimi verilir.   

İç denetçilikte derecelendirme

Madde 36 –  İç denetçilikte derecelendirme, Yönetmeliğin 22 nci maddesine ve Kurulun konuya ilişkin düzenlemelerine uygun olarak yapılır. Bu derecelendirme yapılırken kalite güvence ve geliştirme programı kapsamında yapılan değerlendirme sonuçları da dikkate alınır.

Kamu iç denetçi sertifikası; kıdem ve kadro şartları yanında iç denetçinin yeterliliği, mesleki bilgi birikimi ve temsil yeteneği dikkate alınarak İç Denetim Biriminin teklifi ve üst yöneticinin onayıyla derecelendirilir. İç Denetim Birimi, değerlendirmelerini; iç denetçilerin çalışmaları,  hizmet içi eğitim etkinliklerine katılımı ve başarısı ile sicil durumunu dikkate alarak Kurulun düzenlemelerine uygun olarak yapar.

 Kıdem sırası ve kadro şartlarının oluşmasına rağmen derecelendirme yapılmaması durumunda, buna ilişkin gerekçeler ilgili iç denetçiye ve Kurula yazılı olarak bildirilir.

 Aynı sertifika düzeyinde bulunan iç denetçilerin kıdemlerinin belirlenmesinde Kurul tarafından yapılacak düzenlemelere uyulur.
  

Sertifika derecesine uygun görevlendirme

Madde 37–  Üniversitenin iç denetime tabi tutulacak faaliyetleri konu ve süreçleri itibariyle İç Denetim Birimi tarafından sınıflandırılır. İç denetçilerin denetim alanlarının üç yılda bir değiştirilmesi esastır.

 İç denetçiler, çalışma süresince edindikleri tecrübe, kıdem ve sertifika derecesine uygun olarak görevlendirilir. Bu çerçevede yeterli sayı ve sertifika derecesinde iç denetçi bulunması halinde;

A-1 sertifika düzeyindeki iç denetçi, uygunluk denetimi ve mali denetim,

A-2 sertifika düzeyindeki iç denetçi, performans denetimi,

A-3 sertifika düzeyindeki iç denetçi, sistem denetimi,

A–4 sertifika düzeyindeki iç denetçi, denetimin gözetimi ve izleme faaliyeti,

alanlarında görevlendirilmesi esastır.

Yeterli sayı ve sertifika derecesinde iç denetçi bulunmaması halinde görevlendirmelerde, denetçilerin tecrübeleri, uzmanlık alanları gibi kriterler göz önünde bulundurulur.

Bilgi teknolojileri denetimi Kurulca belirlenen esaslar doğrultusunda gerçekleştirilir.

 Danışmanlık faaliyeti, danışmanlığın mahiyetine göre her sertifika düzeyindeki iç denetçi tarafından yerine getirilebilir.

 Yapılacak denetim faaliyetinin birden fazla alanı kapsaması veya görev alanının birden fazla iç denetçinin çalışmasını gerektirecek ölçüde geniş olması halinde denetim, farklı sertifika derecesine sahip iç denetçilerden oluşan bir grup tarafından ifa edilebilir.

 Birden fazla kamu idaresini ilgilendiren konularda iç denetçilerin yapacakları ortak çalışmalarda Kurulun düzenlemelerine uyulur.

Mesleki yeterliliğin geliştirilmesi

Madde 38–  Üst yönetici, iç denetçilerin Yönetmeliğin 31 ve 32 nci maddelerinde belirtilen mesleki niteliklerini geliştirmeleri için uygun ortamı hazırlar.

Bu amaçla Yönetmelikte belirlenen bilgi, yetenek ve niteliklerin oluşturulması yanında, iç denetimle ilgili her türlü eğitim, konferans, seminer gibi faaliyetlere katılma konusunda iç denetçilere gerekli imkan sağlanır. Bu meyanda iç denetçilerin mesleki kuruluşlar, üniversiteler, odalar, dernekler ve diğer kurum ve kuruluşların düzenledikleri kurs, seminer vb. faaliyetlere katılması sağlanır. İç denetçilerin katıldıkları bu tür faaliyetler, iç denetçilerin sertifika derecelendirilmesinde kullanılır. Faaliyetlere katılan iç denetçilere 6245 sayılı Harcırah Kanunu’nun ilgili hükümleri uygulanır.

 Üst Yönetici, iç denetçilerin uluslararası iç denetçi sertifikalarına sahip olmaları için gerekli imkân ve kurumsal altyapıyı oluşturur.  İç denetçilerin görevlerini ifa ederken ihtiyaç duyacakları özel ihtisas alanlarına ilişkin gerekli bilgi, beceri ve deneyim sahibi uzmanlardan yardım alınmasını sağlar.

İç Denetimde kalite güvencesi

Madde 39-İç denetim faaliyetlerinin tüm yönleriyle değerlendirilmesi ile Kamu İç Denetim Standartları ve Meslek Ahlak Kurallarına uygun olarak yürütülmesinin sağlanması için kalite güvence ve geliştirme programı oluşturulur. Programın oluşturulması ve uygulanmasında Kurulun ilgili düzenlemelerine uyulur.

 Kalite güvence ve geliştirme programı çerçevesinde;

a- İç denetim faaliyetlerinin ilgili mevzuat, kamu iç denetim standartları ve meslek ahlak kurallarına uygunluğu,

b- İç denetim faaliyetlerinin kurumsal gelişim ve iyileşmeleri destekleme düzeyi,

c- İç denetçilerin en iyi iç denetim uygulamalarından istifade edip etmedikleri,

ç- Faaliyetlerin yürütülmesinde gösterilen mesleki özen ve dikkat ile iç denetçilerin mesleki gelişim düzeyleri,

gözden geçirilir ve değerlendirilir.

 Kalite güvence ve geliştirme faaliyetleri;

a- Kurum içi izleme faaliyetleri çerçevesinde gerçekleştirilen sürekli iç değerlendirmeler,

b-Yıllık iç denetim faaliyet raporuna eklenen yıllık iç değerlendirmeler,

c- Kurul tarafından beş yılda bir yapılması sağlanan dış değerlendirmelerden oluşur.

 Kalite güvence ve geliştirme programları çerçevesinde yapılan değerlendirme sonuçları üst yöneticiye sunulur ve yıllık iç denetim faaliyet raporunda yayımlanır.

 İç denetimin etkinliğinin artırılması amacıyla, denetim faaliyetleri, denetlenen birimlerde yaptırılacak anketlerle değerlendirilebilir.

ALTINCI BÖLÜM
Diğer Hususlar

Üst yöneticinin ve yönetimin sorumluluğu

MADDE 40 –İç denetim faaliyetleri, yönetimin kendi görev alanındaki risk yönetimi, kontrol ve yönetim süreçlerinin kurulması, uygulanması ve geliştirilmesi konularındaki sorumluluklarını kaldırmaz.

Denetlenen birim yetkilileri; mali yönetim ve kontrol sistemleri ile bütçenin hazırlanması, uygulanması, sonuçlandırılması, muhasebeleştirilmesi, raporlanması işlemleri ile mali olmayan işlem ve faaliyetlere ait bilgi ve belgeleri iç denetçilere ibraz etmek, görevin sağlıklı yapılmasını sağlayacak önlemleri almak ve her türlü yardım ve kolaylığı göstermek zorundadırlar.
Üst yönetici, iç denetim faaliyetlerinden beklenen faydanın en yüksek düzeyde elde edilmesi için ilgili mevzuatta belirlenen her türlü katkıyı sağlamakla sorumludur.

Çalışanların sorumluluğu

            MADDE 41- İç denetim faaliyetlerinin yürütülmesi sırasında, iç denetçiler tarafından talep edilen her türlü belge, bilgi ve denetimin gerektirdiği diğer kaynaklar doğrudan iç denetçinin incelemesine sunulur.

Yolsuzluk ve usulsüzlük halleri

MADDE 42- İç denetçi, yolsuzluğa ilişkin delilleri tespit edebilecek bilgi, beceri ve donanım ile denetim faaliyetini sürdürür. İç denetçi, denetim görevi sırasında bir yolsuzluk ve usulsüzlük bulgusuna ulaştığında, tespitlerini ve elde ettiği delilleri ivedilikle koordinatör iç denetçi aracılığıyla üst yöneticiye intikal ettirir.

İç Denetim Birimine intikal eden yazılı ihbar ve şikayetlerde iddia edilen konular kayıt altına alınır ve bu konular denetim plan ve programın hazırlanmasında göz önünde bulundurulur. İç Denetim Birimine ve iç denetçilerin denetim sırasında görev alanına girmeyen ihbar ve şikayetler idarelerin ilgili birimlerine üst yönetici aracılığıyla gönderilir. İhbar ve şikayetin mahiyetine göre bildirim sadece üst yöneticiye yapılır.

 İç Denetim Birimine ve denetim sırasında iç denetçilere gelen ihbar ve şikayetlerden; şikayetçisi belli, imzalı ve şikayet konusu açık olan, acil olarak incelenmesi gereken ve iç denetçilerin görev alanına girenler üst yöneticiye bildirilir.

İç denetçiler, mevcut kontrol sisteminin yolsuzluk ve usulsüzlükleri önleme kabiliyetini de değerlendirir.

İç Denetim Koordinasyon Kurulu ile ilişkiler

            MADDE 43 - İç denetim faaliyetlerinde Kurul tarafından belirlenen standart, esas ve usullere uyulur.
İç denetim sisteminin fonksiyonel bağımsızlığının sürdürülmesi, bilgi paylaşımı, görüş ayrılıklarının çözümlenmesi, iyi uygulama örneklerinin yaygınlaştırılması, Kurul kararlarının uygulanmasının izlenmesi gibi konularda Kurulla işbirliği sağlanır.

Dış denetim ve diğer denetim birimleri ile ilişkiler

            MADDE 44- Denetimin planlanması ve koordinasyonu, mükerrer denetimin önlenmesi, denetimde verimliliğin artırılması, ortak eğitim olanakları gibi hususlar ile karşılıklı olarak denetim faaliyetine ilişkin çalışma bilgilerine ulaşılması konularında Kurulun belirlediği politikalar çerçevesinde dış denetimle gerekli işbirliği sağlanır.

            İç Denetim Birimi ve Sayıştay arasındaki ilişkiler aşağıdaki çerçevede yürütülür:

a- Sayıştay ile İç Denetim Birimi arasındaki iletişim ve koordinasyon, koordinatör iç denetçisi tarafından sağlanır.

b- İçeriklerinin hassas olma ihtimali nedeniyle, İç Denetim Biriminin çalışma kağıtları ancak özel olarak Sayıştay Başkanı tarafından talep edildiği takdirde Sayıştay’a verilir.

c- İç Denetim Birimi tarafından hazırlanarak üst yöneticiye sunulan raporların sorumluluğu üst yöneticiye aittir. Sayıştay tarafından bu tür raporlara erişim talep edildiğinde bu talep doğrudan üst yöneticiye yönlendirilir.

Koordinatör iç denetçisi, Kurul tarafından belirlenen ilkeler çerçevesinde; teftiş, soruşturma ve benzer faaliyetleri yürüten diğer denetim birimleri ile gereken işbirliğini sağlar. 

Yurtdışında iç denetim faaliyeti

MADDE 45 –Kurumların yurtdışı faaliyetlerinin iç denetimi Kurulca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde gerçekleştirilir.

Yurtdışı eğitimi ve akademik çalışma

MADDE 46 –İç denetçilere, mesleki ve bilimsel gelişmeleri takip etmek ve kendilerini geliştirmek amacıyla, yurtiçi ve yurtdışında lisansüstü eğitim ve staj yaptırılabilir. Yurtiçi lisansüstü eğitimde üst yöneticinin onayı aranır.
Buna ilişkin esaslar Kurul tarafından belirlenir.

Kimlik Belgesi

            MADDE 47– İç denetçilere; Rektör tarafından imzalanan, unvan ve yetkilerini belirten bir kimlik belgesi verilir.

Haberleşme, yazışmalar ve dosya düzeni

            MADDE 48-    İç denetçiler, iç denetim görevleriyle ilgili konularda; Üniversite içi idari ve akademik birimler ile diğer kamu veya özel kurum ve kuruluşlar ve gerçek kişilerle doğrudan yazışma yapar.  İç denetim görevi dışındaki yazışmalar işin mahiyetine göre koordinatör iç denetçi veya üst yönetici tarafından yapılır.
İç denetçiler yazdıkları rapor, düzenledikleri hakediş cetveli, iş cetveli, geçici görev yolluğu bildirimi ve yazıların ekleriyle birlikte birer örnekleri ile İç Denetim Biriminden gönderilen yazıları özel dosyalarında saklar.
Gelen ve giden yazılar, evrak kayıt defterine işlenir. Evrak takibinin bilgisayar ortamında bu hususta hazırlanmış programlar yardımıyla da yapılması mümkündür.
İç denetçiler, İç Denetim Birimi ve diğer birimlerle yaptıkları yazışmalarda, yazılarına verecekleri sayıların önüne sertifika numaralarını yazar.

Yönergenin gözden geçirilmesi

MADDE 49-Bu yönergeye iç denetçiler tarafından her yıl gözden geçirilir. İhtiyaçlar doğrultusunda yapılan değişiklikler üst yöneticinin uygun görüşüne sunulur ve Kurula gönderilir.
Uygulanacak diğer hükümler
Madde 50- Bu yönergede hüküm bulunmayan hallerde, iç denetim mevzuatı ve Kurulun düzenlemeleri uygulanır.

Yürürlük

MADDE 51- Bu Yönerge iç denetçiler ve üst yönetici tarafından imzalandığında yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 52–  Bu yönerge hükümleri, üst yönetici tarafından yürütülür.

 

 

                                                                                       Prof. Dr. Hasan İBİCİOĞLU
                                                                                                       Rektör

 

 

       Metin MICIK                     Nuh YAVUZ                          Yavuz GÖKTAŞ
        İç Denetçi                              İç Denetçi                    İç Denetçi
           1263                                        1077                             1035